Met de opkomst van 4K is pixeldichtheid een doorslaggevend criterium geworden voor de keuze van een display. Maar wat is het eigenlijk precies?
Smartphones en tablets maken gebruik van displays met een hoge pixeldichtheid, die nu ook meer en meer beschikbaar wordt voor de grotere displays van PC-monitoren. In 2014 verschenen er 4K-computermonitoren in de winkels. Behalve het formaat en de resolutie van een display, werd daarmee ook de pixeldichtheid een belangrijke factor bij het selecteren van een monitor. In dit artikel gaat het over deze overstap op displays met een hogere pixeldichtheid en komen de nieuwste technologietrends aan bod.
Als we kijken naar ontwikkelingen in de markt voor LCD-monitoren voor computers, wordt duidelijk dat de traditionele rechthoekige displays halverwege de jaren 2000 vrij plots plaats maakten voor breedbeeldschermen. De heersende trend is tegenwoordig duidelijk: grotere monitoren met een hogere schermresolutie.
Het meest verkochte LCD-model van 2014 had een beelddiagonaal van 23 inch en een resolutie van 1920 x 1080 pixels (Full HD). 4K-displays beschikken over een vier keer hogere resolutie en worden steeds meer verkocht. Er tekent zich een nieuwe trend af, waarbij er wordt gekozen voor een hoge resolutie (grotere pixeldichtheid), maar niet voor een grotere monitor.
In dit artikel gaan we in op het verband tussen de resolutie, het schermformaat en de pixeldichtheid en bespreken we de nieuwste trends op technologisch gebied.
De volgende tekst is gebaseerd op een vertaling van het artikel “IT Media LCD Monitor Course III: Confused about HiDPI and Retina display? Understanding pixel density, an essential element in choosing displays in the age of 4K”, dat op 11 december 2014 gepubliceerd werd. Copyright 2014 ITmedia Inc. Alle rechten voorbehouden.
4K is een hoge resolutie met twee keer de horizontale en verticale aantal pixels van Full HD. De afkorting verwijst naar een horizontale pixeltelling van ongeveer 4 duizend pixels.
De foto is van de EIZO ColorEdge CG318-4K. Hij ondersteunt 4096 x 2160 pixels bij een schermverhouding van ca. 17:9, wat hoger is dan het display van 3840 x 2160 pixels/16:9 (UHD 4K) dat vaak wordt gebruikt voor 4K-monitoren. Let op het verschil in de horizontale resolutie. Tegelijkertijd zit het gebruik van 4K-displays nog steeds in een overgangsperiode. Er zijn dus verschillende zaken waarop moet worden gelet en de eerste is de vraag van de vernieuwingsfrequentie.
De enige interface voor 4K-displays die momenteel op de markt is en die een 4K 60 Hz-display aankan, is DisplayPort 1.2, die een bandbreedte heeft van 21,6 Gbit/s. Dat komt doordat 4K 60 Hz-transmissie een bandbreedte van 16 Gbit/s (3840 x 2160 pixels, 32 bit-kleuren, 60 Hz) vereist. Dit ligt royaal boven de bandbreedte die wordt ondersteund door DisplayPort 1.1 (10,8 Gbit/s), HDMI 1.4a (10,2 Gbit/s) en DVI Dual Link (7,4 Gbit/s). Let er daarom op dat een 4K-monitor, wanneer deze wordt aangesloten via DVI-Dual Link of HDMI, alleen werkt op 30 Hz.
Wat HDMI betreft, is de bandbreedte van de nieuwe HDMI 2.0-standaard (HDMI 2.0 Level A) echter uitgebreid tot 18 Gbit/s. Nieuwe monitoren, die in staat zijn tot de weergave van 4K 60 Hz met HDMI 2.0-invoer, zijn aangekondigd. Aangezien de video-uitgangscomponenten van computers (GPU/grafische kaart) en andere apparaten HDMI 2.0 beginnen te ondersteunen, zal de situatie geleidelijk verbeteren.
De snelle trend in de richting van hoge resolutie: wat u moet weten over 4K-displays
Er wordt voorspeld dat Full HD in de komende jaren door 4K vervangen zal worden als meest toegepaste resolutie. 4K betekent natuurlijk 4000 en verwijst naar het aantal horizontale pixels. Momenteel zijn er twee standaarden voor de 4K-resolutie, namelijk "DCI 4K" en "UHD 4K".
DCI 4K is twee keer de projector-resolutie van 2048 x 1080 pixels (4096 x 2160/ca. 17:9). Het is de 4K-resolutie van de filmindustrie. De tegenhanger UHD 4K (ook wel UHDTV 4K genoemd) is de 4K-resolutie van de televisie-industrie, die is gedefinieerd door de International Telecommunication Union (ITU). Deze heeft twee keer de horizontale resolutie van Full HD 1920 x 1080 pixels (3840 x 2160/16:9).
Voor de huidige computers zijn 4K-monitoren hoofdzakelijk 4K-tv's, met UHD 4K-achtige resolutie. Er bestaat echter producten dat de DCI 4K-standaard heeft overgenomen.
| Aktuelle 4K-Anzeigeunterstützung | |||
|---|---|---|---|
| Verbindingsinterface | Band | 4K 30 Hz-weergave | 4K 60 Hz-weergave |
| DisplayPort 1.2 | 21,6 Gbit/s | Ja | Ja |
| DisplayPort 1.1/1.1a | 10,8 Gbit/s | Ja | Nee |
| HDMI 1.4/1.4a | 10,2 Gbit/s | Ja | Nee |
| DVI Dual Link | 7,4 Gbit/s | Ja | Nee |
De HDMI 2.0 Level B-standaard kan 4K 60 Hz-signalen verzenden via de HDMI 1.4-transmissieband, de kleurdiepte is echter YUV 4:2:0, en kleuren vloeien uit, zodat deze niet geschikt is voor monitoren. We zullen moeten wachten op de beschikbaarheid van HDMI 2.0 Level A voor de juiste 4K 60 Hz-weergave via HDMI.
Er zijn bovendien gevallen waar het 60 Hz-transmissiesysteem van de 4K-monitor problemen veroorzaakt, zelfs als DisplayPort 1.2 wordt gebruikt. Hoewel het niet algemeen bekend is, zijn er twee transmissiesystemen die worden gebruikt voor de ondersteuning van 60 Hz-weergave bij de momenteel beschikbare 4K-monitoren. Dat zijn MST (Multi Stream Transport) en SST (Single Stream Transport).
In het MST-systeem herkent het besturingssysteem 4K als een weergave op twee monitoren met 1920 x 2160 pixels, zodat een GPU-stuurprogramma is vereist om de uitvoer op één display te combineren. Afhankelijk van de versie van de GPU en het gebruikte stuurprogramma, gaf bijvoorbeeld de timing van de beeldopbouw aan de linker- en rechterzijde van het display problemen. Ook inzet in een omgeving met meerdere displays was een probleem.
De reden waarom het videosignaal opzettelijk is gesplitst in twee schermen voor transmissie, is omdat scherm-coëfficiëntvermenigvuldigers (videoverwerkingchips) die 4K 60 Hz kunnen verzenden als enkel scherm, pas later leverbaar waren dan 4K-LCD-monitoren. Daarom was er voor de vroege 4K-monitoren geen andere optie dan het MST-systeem.
Het SST (Single Stream Transport) -systeem daarentegen kan 4K-resolutie overdragen als een enkel scherm. Het is dan ook in staat om een 4K 60 Hz-weergave zonder interne beeldsynthese of andere processen te realiseren. Het systeem heeft geen problemen die voortvloeien uit het splitsen van het signaal in twee schermen, zoals MST. Er zijn echter enkele apparaten met DisplayPort 1.2 die grafische kaarten hebben die geen SST ondersteunen. Het is dan ook belangrijk om bij aankoop te controleren of de kaart SST ondersteunt. EIZO's FlexScan EV3237 31,5" 4K-monitor heeft het SST-systeem overgenomen.
Dit soort compatibiliteitskwesties zal waarschijnlijk vrij snel worden opgelost, omdat 4K-monitoren populairder zijn geworden en steeds beter ondersteund worden door GPU's en stuurprogramma's. Deze beperkingen zijn natuurlijk alleen van toepassing voor 4K-weergave op 60 Hz. Als u tevreden bent met 30 Hz, zijn de huidige HDMI 1.4a en DVI Dual Link volledig in staat om 4K weer te geven.
5K-displays gecommercialiseerd, 8K-testuitzendingen gepland voor 2016
De omschakeling naar schermen met hoge resolutie stopt niet bij 4K. 27"-monitoren (5120 x 2880 pixels/16:9) die 5K ondersteunen, worden al voorbereid voor de marktintroductie. De vraag is waarvoor de zeer hoge resolutie van 5K zal worden gebruikt. Ze bieden het voordeel dat taakbalken en andere elementen op het display kunnen worden geplaatst tijdens de weergave van 4K-content met videobewerkingsoftware.
De huidige DisplayPort 1.2 ondersteunt echter geen 5K-uitvoer, dus let erop dat op dit moment 5K-monitoren een speciale configuratie vereisen om videosignalen via twee kabels te verzenden. De nieuwe DisplayPort 1.3-standaard (nog niet op de markt), die in september 2014 werd aangekondigd, ondersteunt 5K (5120 x 2880 pixels) in 60 Hz-weergave en simultane UHD 4K-weergave op twee monitoren via een ringnetwerk. Wanneer computers (GPU's) met DisplayPort 1.3-ondersteuning eenmaal verkrijgbaar zijn, dan zal 5K 60 Hz-signaaluitvoer ook met een enkele kabel mogelijk zijn.
Bovendien is de wereld van 8K, die na 4K en 5K komt, al bijna werkelijkheid. Volgens een aankondiging van het Japanse Ministerie voor Binnenlandse Zaken en Communicatie beginnen in 2016 8K-testuitzendingen en in 2018 reguliere uitzendingen. Testmodellen met een 8K (7680 x 4320 pixels/16:9) -compatibel display zijn al gezien op beurzen en evenementen voor video. En de ontwikkeling richting nog hogere resoluties en nog meer verfijnde HD zal in een rap tempo doorgaan.
Bron: Presentatie door VESA (Video Electronics Standards Association), de normeringsinstantie voor apparaten voor de weergave van PC-graphics.
Benadering van schermresolutie verandert met hoge pixeldichtheid
Terwijl de resolutie van displays steeds hoger wordt, is een nieuw element de moeite van het overwegen waard. Wanneer u een monitor kiest uit het huidige aanbod, moet u letten op de pixeldichtheid. Pixeldichtheid op displays is een specificatie die de mate van scherpte weergeeft. Deze waarde wordt doorgaans uitgedrukt in ppi. Ppi betekent "pixel per inch" (niet per vierkante inch). Een inch komt overeen met 2,54 centimeter.
Als de afstand tussen pixels (pixel pitch) kleiner wordt, zonder dat het schermformaat van het LCD verandert, verhoogt dit de ppi. En hoe hoger dit aantal, des te scherper is het beeld op het scherm. Bij 100 ppi zijn er bijv. 100 pixels per 2,54 centimeter en bij 300 ppi zijn er 300 pixels die zich op dezelfde breedte bevinden.
Verschillende pixeldichtheden zorgen voor uiterlijke verschillen. Het beeld bovenaan heeft een vergroot lettertype van 10 pt en het beeld onder is een vergrote miniatuur van een foto. Bij 96 ppi is de grofheid van de pixels duidelijk, maar bij 192 ppi is de kwaliteit aanzienlijk verbeterd. Bij 384 ppi is de afbeelding glad en zijn de pixelkorrels en gekartelde randen van diagonale lijnen niet meer zichtbaar.
De huidige trend is een snel toenemende pixeldichtheid. Als we kijken naar stand-alone monitoren, gaat er momenteel veel aandacht naar displays met een superhoge pixeldichtheid met een hoge resolutie of 4K verpakt in schermformaten van 24 - 27 inch. In eerste instantie waren deze producten voorbehouden aan enkele high-end-gebruikers. Toen werden de laaggeprijsde artikelen verkrijgbaar; in 2014 de één na de ander. Zo werden deze schermen ook interessant voor meer en meer standaardgebruikers.
Voordat mensen echter een display met een superhoge pixeldichtheid kiezen, moeten ze hun begrip van 'resolutie' aanpassen. De snelle ontwikkelingen op het gebied van pixeldichtheid hebben hier namelijk een omslag veroorzaakt.
Wanneer het om computermonitoren gaat, beschikken de meeste producten over een pixeldichtheid van circa 96 ppi, wat aansluit op de weergavedichtheid van 96 dpi (punten per inch). Dit was de standaard voor de gebruikersinterface van de Windows-PC. De standaard voor het nieuwe startscherm en andere aspecten van de moderne interface van Windows 8 en hoger is 135 dpi (schakelt automatisch om tussen 100%, 140% en 180%, afhankelijk van de pixeldichtheid van het weergaveapparaat). De standaard voor de PC-interface is echter nog steeds 96 dpi.
Tot dusver zijn computermonitoren als zodanig ontworpen op basis van de veronderstelling dat het besturingssysteem (OS) en de applicaties een vaste weergavedichtheid zouden hebben (96 ppi voor Windows). Achter die veronderstelling zit de standaard van 96 dpi. Het schermformaat nam toe met de hogere resolutie van LCD-displays (hoger aantal pixels). Het was dus veilig om aan te nemen dat een hogere resolutie (aantal pixels) simpelweg stond voor een grotere werkruimte.
Hoe hoger de pixeldichtheid van het scherm is, des te hoger is de scherpte van het besturingssysteem en de applicaties. Er bestond echter niet iets dergelijks als een scherm met zo'n hoge pixeldichtheid dat dit niet in de praktijk kon worden gebruikt, dus leidde dit niet tot grote problemen. Afhankelijk van de hoogte van de pixeldichtheid, verschenen de pictogrammen en lettertypes groter of kleiner. De scherpte was echter voldoende voor de gebruikers om deze te herkennen.
Dit is de conventionele denkwijze ten aanzien van LCD's. Wanneer de resolutie van LCD-displays hoger werd, nam ook het schermformaat toe. Een display met een hogere resolutie kiezen, betekende dat de hoeveelheid informatie die in één keer kon worden weergegeven, de werkruimte dus, groter was.
Links staat een vierkant SXGA 17"-display (1280 x 1024 pixels) en rechts een breed WUXGA 24,1"-display (1920 x 1200 pixels). Zoals u kunt zien, leverden de hogere resolutie en het grotere display een veel grotere werkruimte.
Wanneer het daarentegen gaat om de displays met een superhoge pixeldichtheid van de 4K-klasse (aantal pixels), betekent een hogere resolutie niet noodzakelijkerwijs een grotere werkruimte. In de afgelopen jaren zijn de weergavedichtheid (dpi) van de moderne UI (gebruikersinterface), het OS en de applicaties in Windows 8 en hoger variabel ontworpen, in plaats van vast. Met andere woorden: zelfs bij hetzelfde schermformaat hoeft de weergavedichtheid niet vast te zijn. Met de schaalbaarheidsfunctie van het OS kan de weergave gemakkelijk worden vergroot.
Het grootste voordeel hiervan is dat het iedere high definition-weergave mogelijk maakt. Stel dat u bijvoorbeeld voor een 24" UHD 4K-monitor zou kiezen en de weergave zou vergroten, zodat de werkruimte gelijkwaardig zou zijn aan 24" full HD. UHD 4K (3840 x 2160 pixels) heeft twee keer de verticale en horizontale resolutie van full HD (1920 x 1080 pixels); daardoor vindt er een schaling plaats van 200% voor de vergrote weergave.
Een enkele pixel in de OS-weergave die oorspronkelijk werd weergegeven met gebruik van één pixel op het LCD-monitor, wordt opgebouwd met vier pixels (de dubbele beeldverhouding). In combinatie met de schaalbaarheidsfunctie aan OS-zijde, zorgt dit voor een zeer verfijnde en vloeiende weergave.
EIZO's FlexScan EV3237 31,5"-monitor ondersteunt de UHD 4K-weergave. Voor een groot, extern display heeft het een hoge pixeldichtheid (ca. 140 ppi) voor een vloeiende, zeer scherpe weergave. Dit product heeft een groot display van 31,5", dus biedt het ook een grote werkruimte. Met de 23,8"- en 28" 4K-monitoren is de weergave echter te dunnetjes, dus kan de schaalbaarheidsfunctie van het OS worden gebruikt om deze te vergroten.
Dit is het verschil tussen hoe UHD 4K (links) en full HD (rechts) verschijnen op hetzelfde schermformaat. De foto's van de pictogrammen zijn genomen op ongeveer dezelfde afstand van het display. Met UHD 4K (3840 x 2160 pixels) is de weergave 200% vergroot en met full HD (1920 x 1080 pixels) wordt het pictogram met dezelfde vergroting weergegeven. Het formaat van de pictogrammen is ongeveer hetzelfde. Zoals u echter kunt zien, wordt het pictogram met UHD 4K scherper weergegeven.
Het is moeilijk te beschrijven, maar als u de weergave op een smartphone vergelijkt (smartphones hebben standaard een hoge pixeldichtheid) met de weergave op een monitor met een conventioneel lage pixeldichtheid, zult u het voordeel onmiddellijk opmerken.
Vergeleken met de scherpe en vloeiende weergave op de smartphone, lijkt de weergave op de monitor grof en is het pixelraster zichtbaar. Bovendien kunnen de diagonale lijnen gekarteld lijken en maakt de opbouw van tekst en pictogrammen een grove indruk. Als u vaak een smartphone of tablet gebruikt, heeft u misschien zelfs al eens het idee gehad dat er iets mis was met de weergave op uw computermonitor.
Met de 4K-klasse van weergaven met superhoge pixeldichtheid kan de vloeiende weergavekwaliteit van smartphones worden bereikt. En omdat het hier niet om een klein display gaat, zoals bij een smartphone, maar om een nauwkeurige beeldopbouw op een grotere computermonitor zijn veel mensen waarschijnlijk verrast over de hoge afbeeldingskwaliteit, wanneer ze deze in het echt zien.
Bij het daadwerkelijke gebruik zijn er verschillende voordelen. Denk aan het gemak om focus en onscherpte te onderscheiden bij het retoucheren van foto's met veel pixels, zonder ze te vergroten of te verkleinen. Of aan verbeterde tekstzichtbaarheid, getallen en verfijnde details van illustraties in ontwerp- en CAD-software, en de leesbaarheid van kleine tekst en een helder onderscheid tussen de lettertypes in pdf's, digitale boeken, enz. De verwachting is dat hoge pixeldichtheid zo bijdraagt aan efficiënter werken.
Natuurlijk is de hierboven beschreven, vergrote weergave van de werkruimte op het 24" 4K-display, die volledig gelijkwaardig is aan full HD, slechts een enkel voorbeeld. Als u een grote werkruimte wilt hebben, zelfs als de pictogrammen en de tekst enigszins kleiner zijn, hoeft u slechts de vergroting te verlagen. Anderzijds, als u een grotere werkruimte wilt hebben met een verbeterde zichtbaarheid, zelfs als de werkruimte kleiner is, moet u de vergroting verhogen. Door deze flexibiliteit zijn displays met superhoge pixeldichtheden in het voordeel.
Dit is het verschil in weergave dat de schaalbaarheidsinstelling op de FlexScan EV3237 (31,5"/3840 x 2160 pixels/circa 140 ppi) produceert. De afbeelding links heeft een normale vergroting van 100% en de afbeelding rechts heeft een vergroting van 150%.
Dit is een voorbeeld van een schermweergave op het FlexScan EV3237-bureaublad. Bij een vergroting van 100% kan de 3840 x 2160 pixels UHD 4K-resolutie volledig worden benut. De pixeldichtheid is echter rond 140 ppi en de pixel pitch (grootte) circa 0,18 mm, dus lijkt deze zeer klein in vergelijking met de normale kijkafstand (links). Wanneer de vergroting op 150% is ingesteld, wordt de werkruimte kleiner, maar is de zichtbaarheid van tekst en pictogrammen verbeterd (rechts). Niettemin dient u eraan te denken dat er praktische beperkingen zijn voor het verlagen van de vergrotingsverhouding voor de schaalbaarheid om een grotere werkruimte in een weergave met een superhoge pixeldichtheid te realiseren.
Als er bijvoorbeeld voor een monitor van 24" wordt gekozen voor 4K-weergave, zoals hierboven werd beschreven, dient de vergrotingsverhouding op schaal te worden verhoogd om zichtbaarheid te waarborgen. Als gevolg daarvan kunt u geen gebruik maken van een grote werkruimte met betrekking tot de daadwerkelijke resolutie. Door de afstand te verminderen waarop het display wordt bekeken, kan het beeld goed bekeken worden, zelfs als u de vergrotingsverhouding voor de schaal enigszins verlaagt. Als u echter te dicht bij het scherm komt, zullen uw ogen en nek tijdens het gebruik grotere bewegingen moeten maken, waardoor uw lichaam zwaarder wordt belast. Dit is dan ook niet raadzaam.
Natuurlijk geldt dat hoe groter het schermformaat is, des te meer ruimte u hebt om uw werkruimte en de vergrotingsverhouding op schaal aan te passen. Als u dus twijfelt, kies dan een display met een superhoge pixeldichtheid dat enigszins groter is dan uw huidige. Bovendien moet u in staat zijn om zonder problemen voor een comfortabele omgeving te zorgen (let op de fysieke ruimte die de monitor inneemt).
Links staat de FlexScan EV3237 (31,5"/3840 x 2160 pixels/circa 140 ppi) en rechts de FlexScan EV2436W (24,1"/1920 x 1200 pixels/circa 94 ppi). Wanneer de schaal van de FlexScan EV3237 wordt ingesteld op een vergroting van 150％, is de weergave van de tekst en pictogrammen ongeveer dezelfde als op de FlexScan EV2436W bij een normale vergroting. De weergave lijkt veel op de Windows-PC UI-standaard van circa 96 dpi, dus biedt de instelling een balans tussen scherpte en werkruimte. Zelfs bij een vergroting van 150％, profiterend van het 31,5"-breedbeeldscherm, kunt u zorgen voor een grote werkruimte.
Softwareondersteuning die de verspreiding van monitoren met hoge pixeldichtheid stimuleert
Ondersteuning voor de weergave met een hoge pixeldichtheid in het OS wordt HiDPI support genoemd. Niet alleen de OS-zijde groeit mee, ook support door applicaties wordt steeds verder ontwikkeld. De softwareomgeving rondom HiDPI is opgeklommen tot een praktisch niveau. Dit stimuleert de verspreiding van weergaven met superhoge pixeldichtheid, zoals 4K.
Wat Windows betreft, kan de weergavedichtheid sinds Windows XP worden ingesteld. Soms maakte deze echter een rommeltje van de schermlay-out en waren er vrijwel geen applicaties die dit ondersteunden. Het bleek dus geen praktische functie te zijn. Vanaf Windows 7 bereikte de schaalbare vergrotingsfunctie een praktisch niveau, waarbij de schermlay-out geen storingen meer had.
Sinds Windows 8.1 is het bovendien mogelijk om verschillende weergavedichtheidsinstellingen toe te passen voor verschillende weergaven, wanneer er meerdere monitoren zijn aangesloten. Het gevoel van incongruentie (niet overeenstemmen) dat werd opgemerkt in een omgeving met meerdere monitoren met weergave van verschillende pixeldichtheden, is verminderd. Het aantal instelniveaus is echter nog steeds beperkt, dus kunnen de weergavedichtheden niet eindeloos worden aangepast.
Voor wat Mac OS X betreft: de verspreiding van displays met een hoge pixeldichtheid ("Retina displays" genoemd door Apple) werd hier eerder gepromoot dan de Windows-groep dat deed, dus is de optimalisatie van het OS-design met variabele weergavedichtheid verder dan bij Windows. OS X Mavericks 10.9.3 en hoger ondersteunen de HiDPI-weergave door externe monitoren, dus is het gemakkelijker om monitoren met een hoge pixeldichtheid te gebruiken die door andere bedrijven zijn vervaardigd.
Dit is het scherm van Windows 8.1 voor schaalbaarheid van de vergrotingsverhouding. Met een UHD 4K-weergave, als u deze instelt op "Extra groot - 200%", zullen de pictogrammen en de tekst op dezelfde grootte als de full HD-weergave worden weergegeven op hetzelfde schermformaat. U kunt ook het tekstformaat aanpassen van bepaalde elementen in plaats van het formaat van alles op het bureaublad te wijzigen.
| OS (Operating System, besturingssysteem) | HiDPI support | Instelling weergavedichtheid door scherm |
| Windows 8.1 Modern UI | Ja | Nee |
| Windows 8.1 Desktop UI | Ja | Ja |
| Windows 8 Modern UI | Ja | Nee |
| Windows 8 Desktop UI | Ja | Nee |
| Windows 7 Desktop UI | Ja | Nee |
| Windows Vista Desktop UI | Beperkt | Nee |
| OS X Yosemite (10.10) | Ja | Ja |
| OS X Mavericks (10.9.3 of later) | Ja | Ja |
| OS X Mavericks (10.9.2 of eerder) | Beperkt (alleen ingebouwd display) | Beperkt |
Qua applicaties ondersteunen Microsoft Office 2013 (Windows)/2011 (Mac) Office Suite, belangrijke webbrowsers en andere applicaties steeds meer HiDPI. Beeldbewerkingsoftware Adobe Photoshop Elements biedt ondersteuning vanaf versie 13 en Photoshop CC heeft voorlopige ondersteuning voor de handmatige instelling van 200%, dus is de basis voor het volledig gebruik van weergaven met een hoge pixeldichtheid gelegd.
Voor wat de hardware betreft, hebben de laatste GPU's sinds kort al verwerkingsprestaties die boven het algemeen gebruik uitstijgen. Zelfs computers die geen bijzonder hoge prestaties hebben, zouden dus in staat moeten zijn om 4K-monitoren te hanteren (hoewel genieten van 4K-games en -video's een ander verhaal zal zijn). Voor referentiedoeleinden wordt de status van GPU-ondersteuning voor EIZO's FlexScan EV3237 31,5" 4K-monitor in de onderstaande tabel samengevat.
| Fabrikant | Product | DisplayPort (3.840 × 2.160 Pixel/60 Hz) |
| AMD | Radeon HD 7700 of later | Ja |
| Radeon R7 of later | Ja | |
| Fire Pro W-Serie of later | Ja | |
| NVIDIA | GeForce GTX 650 of later | Ja |
| Quadro K-Serie of later | Ja | |
| Intel | HD Graphics 4200 of later | Ja |
| Apple | Mac Pro (Model eind 2013, OS X 10.9.3 of later, FirePro D300) | Ja |
De achtergrond van het omschakelen naar displays met een hoge pixeldichtheid
Deze trend van hoge pixeldichtheid als algemene standaard begon plotseling, toen Apple in 2010 zijn Retina-schermen introduceerde voor producten als de iPhone, iPad en iMac. Deze displays met hoge pixeldichtheid zijn gebaseerd op het idee van een display met een hoge scherpte die gelijk is aan of hoger is dan de pixeldichtheid die door het netvlies van het menselijk oog kan worden onderscheiden.
Als het gaat om visuele impact, is een blik op het betreffende display vaak nuttiger dan een lange beschrijving. Na de introductie van het Retina-display en zijn positieve ontvangst kwamen verschillende fabrikanten met smartphones, tablets en computermonitoren met displays met hoge pixeldichtheid. Zo zijn deze ook bij algemene gebruikers terechtgekomen.
Natuurlijk slaan producten met hogere prijzen minder snel aan dus zullen de prijzen in het vervolg hierop relatief snel dalen. Dat prijzen konden dalen, ligt aan verschillende complexe factoren, waaronder een verbeterde productietechnologie voor LCD-displays en een substantiële stijging in het aantal producten dat LCD-displays met een hoge pixeldichtheid gebruikt. Dit leidde tot schaalvoordelen en prijsconcurrentie tussen producten met LCD-displays met een hoge pixeldichtheid.
Zo werden de software- en hardwareomgevingen voor de ondersteuning van HiDPI-display samengevoegd. Als reactie daarop begonnen schermfabrikanten agressief met de introductie van 4K-monitoren, wat een impuls gaf aan de ontwikkeling van displays met een superhoge pixeldichtheid.
De onderstaande tabel biedt een opsomming van de specificaties van displays met een hoge pixeldichtheid. De pixeldichtheden van computermonitoren zijn lager dan die van smartphones en tablets, maar in het geval van computermonitoren bekijkt de gebruiker ze vanaf een grotere afstand (circa 50 centimeter), dus lijkt de weergave net zo vloeiend te zijn. Als vuistregel in het geval van externe displays voor computers; als de pixel pitch minder is dan circa 0,2 mm, wordt normaal gebruik moeilijker bij een normale vergroting, dus dient de vergroting te worden verhoogd met de schaalbaarheidsinstelling.
| Schermformaat | Resolutie | Beeldverhouding | Pixeldichtheid | Pixelafstand |
| 23" breedbeeld (referentie) | 1.920 × 1.080 Pixel | 16:9 | ca. 96 dpi | ca. 0,27 mm |
| 23,8" breedbeeld (UHD 4K) | 3.840 × 2.160 Pixel | 16:9 | ca. 185 dpi | ca. 0,14 mm |
| 25" ultra wide | 2.560 × 1.080 Pixel | 21:9 | ca. 111 dpi | ca. 0,23 mm |
| 26,5" square | 1.920 x 1.920 Pixel | 1:! | ca. 102 dpi | ca. 0,25 mm |
| 27" breedbeeld | 2.560 × 1.440 Pixel | 16:9 | ca. 109 dpi | ca. 0,23 mm |
| 28" breedbeeld (UHD 4K) | 3.840 × 2.160 Pixel | 16:9 | ca. 157 dpi | ca. 0,16 mm |
| 29" ultra wide | 2.560 × 1.080 Pixel | 21:9 | ca. 96 dpi | ca. 0,26 mm |
| 30" breedbeeld | 2.560 × 1.600 Pixel | 16:10 | ca. 101 dpi | ca. 0,25 mm |
| 31,1" breedbeeld (DCI 4K) | 4.096 × 2.160 Pixel | ca. 17:9 | ca. 149 dpi | ca. 0,17 mm |
| 31,5" breedbeeld (UHD 4K) | 3.840 × 2.160 Pixel | 16:9 | ca. 140 dpi | ca. 0,18 mm |
| 32" breedbeeld (UHD 4K) | 3.840 × 2.160 Pixel | 16:9 | ca. 138 dpi | ca. 0,18 mm |
| 34" ultra wide | 3.440 × 1.440 Pixel | 21:9 | ca. 110 dpi | ca. 0,23 mm |
| 40" (UHD 4K) | 3.840 × 2.160 Pixel | 16:9 | ca. 110 dpi | ca. 0,23 mm |
| Schermformaat | Resolutie | Beeldverhouding | Pixeldichtheid | Pixelafstand |
| 11,6" breedbeeld | 1.920 × 1.080 Pixel | 16:9 | ca. 190 dpi | ca. 0,13 mm |
| 13,3" breedbeeld | 1.920 × 1.080 Pixel | 16:9 | ca. 227 dpi | ca. 0,11 mm |
| 12" breedbeeld | 2.160 × 1.440 Pixel | 3:2 | ca. 216 dpi | ca. 0,12 mm |
| 13,3" breedbeeld | 2.560 × 1.440 Pixel | 16:9 | ca. 221 dpi | ca. 0,12 mm |
| 13,3" breedbeeld | 2.560 × 1.600 Pixel | 16:10 | ca. 227 dpi | ca. 0,11 mm |
| 14" breedbeeld | 3.200 × 1.800 Pixel | 16:9 | ca. 256 dpi | ca. 0,1 mm |
| 15,4" breedbeeld | 2.880 × 1.880 Pixel | 16:10 | ca. 223 dpi | ca. 0,12 mm |
| 15,6" breedbeeld (UHD 4K) | 3.840 × 2.160 Pixel | 16:9 | ca. 282 dpi | ca. 0,09 mm |
| Schermformaat | Resolutie | Beeldverhouding | Pixeldichtheid | Pixelafstand |
| 7" breedbeeld | 1.920 × 1.200 Pixel | 16:10 | ca. 323 dpi | ca. 0,079 mm |
| 7,9" square | 2.048 × 1.536 Pixel | 4:3 | ca. 324 dpi | ca. 0,078 mm |
| 8" breedbeeld | 1.920 × 1.200 Pixel | 16:10 | ca. 283 dpi | ca. 0,09 mm |
| 8,9" square | 2.048 × 1.536 Pixel | 4:3 | ca. 288 dpi | ca. 0,088 mm |
| 8,9" breedbeeld | 2.560 x 1.600 Pixel | 16:10 | ca. 339 dpi | ca. 0,075 mm |
| 9,7" breedbeeld | 2.048 × 1.536 Pixel | 4:3 | ca. 264 dpi | ca. 0,096 mm |
| 10,1" breedbeeld | 1.920 × 1.200 Pixel | 16:10 | ca. 224 dpi | ca. 0,113 mm |
| 10,5" breedbeeld | 2.560 x 1.600 Pixel | 16:10 | ca. 288 dpi | ca. 0,088 mm |
| Schermformaat | Resolutie | Beeldverhouding | Pixeldichtheid | Pixelafstand |
| 4" breedbeeld | 1.136 × 640 Pixel | ca. 16:9 | ca. 326 dpi | ca. 0,078 mm |
| 4,3" breedbeeld | 1.280 × 720 Pixel | 16:9 | ca. 342 dpi | ca. 0,074 mm |
| 4,6" breedbeeld | 1.280 × 720 Pixel | 16:9 | ca. 319 dpi | ca. 0,08 mm |
| 4,7" breedbeeld | 1.334 × 750 Pixel | ca. 16:9 | ca. 326 dpi | ca. 0,078 mm |
| 4,95" breedbeeld | 1.920 × 1.080 Pixel | 16:9 | ca. 445 dpi | ca. 0,057 mm |
| 5" breedbeeld | 1.920 × 1.080 Pixel | 16:9 | ca. 441 dpi | ca. 0,058 mm |
| 5,1" breedbeeld | 1.920 × 1.080 Pixel | 16:9 | ca. 432 dpi | ca. 0,059 mm |
| 5,2" breedbeeld | 1.920 × 1.080 Pixel | 16:9 | ca. 424 dpi | ca. 0,06 mm |
| 5,2" breedbeeld | 2.560 × 1.440 Pixel | 16:9 | ca. 565 dpi | ca. 0,045 mm |
| 5,5" breedbeeld | 1.920 × 1.080 Pixel | 16:9 | ca. 401 dpi | ca. 0,063 mm |
| 5,6" breedbeeld | 2.560 × 1.440 Pixel | 16:9 | ca. 525 dpi | ca. 0,048 mm |
| 5,96" breedbeeld | 2.560 × 1.440 Pixel | 16:9 | ca. 493 dpi | ca. 0,052 mm |
Computermonitoren worden steeds diverser, met inbegrip van 4K en HiDPI
Computermonitoren worden momenteel steeds diverser, met inbegrip van 4K en HiDPI-trends die eerder werden geïntroduceerd. We vatten die trends in schermformaat, resolutie, pixeldichtheid en beeldverhouding voor huidige monitoren eens samen.
Sinds de laatste helft van de jaren 2000 liepen square monitoren met beeldverhoudingen van 5:4 en 4:3 terug op de markt van computermonitoren, terwijl 16:9 en 16:10 breedbeeld monitoren terrein wonnen en de standaard werden. Tegelijkertijd is er een omschakeling geweest van 17" en 19" square naar 23" en 24" breedbeeld monitoren.
Er bestaat ook een actieve trend in de richting van breedbeeld displays van 27" of meer om nog comfortabelere omgevingen te krijgen. Deze verandering wordt bepaald door twee groepen: gebruikers die op zoek zijn naar een grotere werkruimte en 3840 x 2160 pixels (UHD 4K) of 2560 x 1440 pixels (WQHD) kiezen, en gebruikers die op zoek zijn naar een scherm met een grotere zichtbaarheid tegen een lagere prijs, en voor 1920 x 1080 pixels (full HD) kiezen.
Tegelijkertijd zal EIZO de introductie van zijn 26,5" FlexScan EV2730Q-display met een vierkant paneel en een beeldverhouding van 1:1 plaats laten vinden – Dit is een geheel andere richting. Het is een compleet uniek schermformaat, maar het heeft een hoge resolutie met full HD die zich horizontaal uitstrekt over 1920 x 1920 pixels, dus is er ruim voldoende verticale en horizontale werkruimte. Gezien het grote aantal gebruikers dat twee full HD-monitoren naast elkaar gebruikt, is dit een uiterst veelzijdige oplossing.
4K en andere displays met hoge pixeldichtheid worden steeds meer gebruikt. Het idee dat een hoge resolutie (groot aantal pixels) synoniem is aan een grotere werkruimte, verliest terrein. Het feit blijft echter dat het schermformaat een belangrijke invloed heeft op de werkruimte. Een vergelijking met gangbare papierformaten biedt een goede indruk van de efficiency van een monitor. De belangrijkste papierformaten worden in onderstaande tabel getoond. Bekijk ze dus in vergelijking met het weergavegebied voor de bovenstaande schermformaten.
| Belangrijkste papierformaten | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Papiertype | A4 | B4 | A3 | A3 plus | B3 | A2 |
| Papierformaat (b x l) | 297 mm × 210 mm | 364 mm × 257 mm | 420 mm × 297 mm | ca. 483 mm × 329 mm | 515 mm × 364 mm | 594 mm × 420 mm |
A3 plus is een formaat dat het mogelijk maakt om een bijsnijdmarkering te plaatsen op de buitenste randen van het A3-printgebied, als markering voor de positionering van commerciële afdrukken of snijlijnen. Er is echter geen uniforme standaard, dus verschillen formaten enigszins afhankelijk van het papier.
Op een 24,1" LCD-monitor dat 1920 x 1200 pixels ondersteunt (WUXGA) met een beeldverhouding van 16:10, kunt u een beeld van dubbele A4-pagina's of van A3-formaat (420 mm x 297 mm) weergeven op ware grootte op een enkele monitor, met het menu en het toolpaneel aan de zijkant.
De 23" full HD-monitoren die momenteel standaard zijn, hebben een displaygebied van circa 509 mm x 287 mm, ruimschoots groter dan A4-formaat (297 mm x 210 mm). Dit is voldoende voor het surfen op het internet en voor eenvoudige spreadsheets, maar voor het weergeven van dubbele A4-pagina's (spread) op ware grootte, schiet het verticaal tekort.
Als de monitor wordt gebruikt voor het retoucheren van foto's die moeten worden afgedrukt op dubbele A4-pagina's of, met andere woorden, A3-papier (420 mm x 297 mm), DTP, designwerk, enz. is het praktisch als de monitor groot genoeg is voor een realistische preview op ware grootte, met daarnaast ruimte voor het toolpaneel. Voor dit werk komen monitoren in aanmerking van 24" (ca. 531 mm x 299 mm) of groter.
Als u zich A3 plus formaat voor de geest haalt (ongeveer 483 mm x 329) dan is een 27" monitor (ca. 582 mm x 364 mm) iets groter dan dat. U kunt dus het vereiste schermformaat inschatten met gebruik van het papierformaat.
| Schermformaat | Anzeigefläche | Resolutie | Beeldverhouding | Pixeldichtheid | Pixelafstand |
| 19" breedbeeld | ca. 408 mm × 255 mm | 1.440 × 900 Pixel | 16:10 | ca. 89 dpi | ca. 0,28 mm |
| 19,5" breedbeeld | ca. 434 mm × 236 mm | 1.600 × 900 Pixel | 16:9 | ca. 94 dpi | ca. 0,27 mm |
| 20" breedbeeld | ca. 443 mm × 429 mm | 1.600 × 900 Pixel | 16:9 | ca. 92 dpi | ca. 0,28 mm |
| 21,5" breedbeeld | ca. 480 mm × 270 mm | 1.920 × 1.080 Pixel | 16:9 | ca. 103 dpi | ca. 0,25 mm |
| 22" breedbeeld | ca. 474 mm × 296 mm | 1.680 × 1.050 Pixel | 16:10 | ca. 90 dpi | ca. 0,28 mm |
| 23" breedbeeld | ca. 510 mm × 287 mm | 1.920 × 1.080 Pixel | 16:9 | ca. 96 dpi | ca. 0,27 mm |
| 23,6" breedbeeld | ca. 521 mm × 293 mm | 1.920 × 1.080 Pixel | 16:9 | ca. 93 dpi | ca. 0,27 mm |
| 23,8" breedbeeld | ca. 527 mm × 296 mm | 1.920 × 1.080 Pixel | 16:9 | ca. 93 dpi | ca. 0,27 mm |
| 23,8" breedbeeld (UHD 4K) | ca. 527 mm × 296 mm | 3.840 × 2.160 Pixel | 16:9 | ca. 185 dpi | ca. 0,14 mm |
| 24" breedbeeld | ca. 531 mm × 299 mm | 1.920 × 1.080 Pixel | 16:9 | ca. 91,8 dpi | ca. 0,28 mm |
| 24,1" breedbeeld | ca. 518 mm × 324 mm | 1.920 × 1.200 Pixel | 16:10 | ca. 94,3 dpi | ca. 0,27 mm |
| 25" ultra wide | ca. 585 mm × 247 mm | 2.560 × 1.080 Pixel | 21:9 | ca. 111 dpi | ca. 0,23 mm |
| 27" breedbeeld | ca. 598 mm × 336 mm | 1.920 × 1.080 Pixel | 16:9 | ca. 82 dpi | ca. 0,31 mm |
| 27" breedbeeld | ca. 597 mm × 336 mm | 2.560 × 1.440 Pixel | 16:9 | ca. 109 dpi | ca. 0,23 mm |
| 28" breedbeeld (UHD 4K) | ca. 620 mm × 349 mm | 3.840 × 2.160 Pixel | 16:9 | ca. 157 dpi | ca. 0,16 mm |
| 29" ultra wide | ca. 673 mm × 284 mm | 2.560 × 1.080 Pixel | 21:9 | ca. 96 dpi | ca. 0,26 mm |
| 30" breedbeeld | ca. 641 mm × 401 mm | 2.560 × 1.600 Pixel | 16:10 | ca. 101 dpi | ca. 0,25 mm |
| 31,1" breedbeeld (DCI 4K) | ca. 699 mm × 368 mm | 4.096 × 2.160 Pixel | ca. 17:9 | ca. 149 dpi | ca. 0,17 mm |
| 31,5" breedbeeld (UHD 4K) | ca. 697 mm × 392 mm | 3.840 × 2.160 Pixel | 16:9 | ca. 140 dpi | ca. 0,18 mm |
| 32" breedbeeld (UHD 4K) | ca. 698 mm × 393 mm | 3.840 × 2.160 Pixel | 16:9 | ca. 138 dpi | ca. 0,18 mm |
| 34" ultra wide | ca. 800 mm × 335 mm | 3.440 × 1.440 Pixel | 21:9 | ca. 110 dpi | ca. 0,23 mm |
| 40" breedbeeld (UHD 4K) | ca. 878 mm × 485 mm | 3.840 × 2.160 Pixel | 16:9 | ca. 110 dpi | ca. 0,23 mm |
| Schermformaat | Anzeigefläche | Resolutie | Beeldverhouding | Pixeldichtheid | Pixelafstand |
| 17" | ca. 338 mm × 270 mm | 1.280 × 1.024 Pixel | 5:4 | ca. 96,4 dpi | ca. 0,26 mm |
| 19" | ca. 376 mm × 301 mm | 1.280 × 1.024 Pixel | 5:4 | ca. 86,3 dpi | ca. 0,29 mm |
| 21,3" | ca. 432 mm × 324 mm | 1.600 × 1.200 Pixel | 4:3 | ca. 93,9 dpi | ca. 0,27 mm |
| 26,5" | ca. 476 mm × 476 mm | 1.920 x 1.920 Pixel | 1:1 | ca. 102 dpi | ca. 0,25 mm |
Bij het kiezen van een LCD-monitor in het tijdperk van 4K dient u de pixeldichtheid en de werkruimte te controleren.
Bij het kiezen van een LCD is het noodzakelijk om ook rekening te houden met de pixeldichtheid, die af te leiden is uit de combinatie van schermformaat en resolutie. Zoals eerder vermeld, hebben displays met een superhoge pixeldichtheid voor gebruik vergroting nodig met schaalbaarheid. Dan is de hoge resolutie (groot aantal pixels) niet evenredig aan de grote werkruimte. Dit is een uiterst belangrijk punt, waarop zorgvuldig gelet moet worden.
Dankzij de diversificatie van LCD’s hebben gebruikers zeer veel keuze, wanneer ze de selectie maken die is gebaseerd op hun eigen toepassingen. Aan de andere kant is er ook een verhoogd risico om een product te kopen dat niet aan de exacte behoeften voldoet.
Om teleurstellingen te voorkomen bij de aanschaf van een display met superhoge pixeldichtheid in de hoop de werkruimte te vergroten, is een goed begrip van de eigenschappen vereist. Klanten hopen misschien dat een display met een hoge pixeldichtheid meer werkruimte biedt. Na aanschaf kan het echter zijn dat ze met vergroting moeten werken. De efficiency blijft op hetzelfde niveau. Om dit te voorkomen, is het belangrijk de eigenschappen van een display en de voordelen van hoge pixeldichtheid goed te begrijpen. Bedenk ook dat de keuze voor een groter schermformaat effectief is voor het vergroten van de werkruimte.