
Maar laten we bij het begin beginnen. Ik ben Martin Stranka. Ik ben 33 jaar en werk nu al ruim 11 jaar met de camera. Vaak herinner je je momenten die het leven fundamenteel hebben veranderd. 11 jaar geleden kreeg ik een onverwachte tegenslag. Daarna besloot ik om mijn leven opnieuw in te richten en iets nuttigs te doen. Er schoot mij maar één ding te binnen: met al mijn spaargeld uit de studietijd heb ik mijn eerste DSLR-camera gekocht. De afgelopen 11 jaar zijn vliegensvlug voorbijgegaan. Ik ben dankbaar voor de mogelijkheid om mijn foto's op ruim honderd tentoonstellingen over heel de wereld te laten zien, onder andere in steden als Miami, Praag en Sjanghai.
Ik heb meer dan 80 onderscheidingen voor fotografie ontvangen. De reis was en is prachtig. Het is mij echter duidelijk geworden dat je alleen succes hebt, wanneer je in jezelf gelooft en je met mensen omringt die ook in je geloven, en in wie jij gelooft. Toen ik eind 2017 begon met de samenwerking met EIZO, heb ik een echte partner gevonden. Ik kon het aanbod om een mondiale ambassadeur te zijn niet afslaan; vooral niet omdat ik met deze monitoren al jaren in mijn levensonderhoud voorzie.
Mijn eerste en tweede EIZO
Als beginnend fotograaf heb ik de foto's eerst op TN-panelen bewerkt, die voor een origineel getrouwe weergave ongeschikt zijn. Telkens wanneer ik mijn stoel een klein beetje had verschoven of de kijkhoek had veranderd, viel de foto op de monitor in diverse kleuren uit elkaar. In extreme situaties had ik zelfs het gevoel dat ik naar het negatief keek. De tijden zijn veranderd en IPS-monitoren voor privégebruik kwamen op de markt – een echte revolutie. Mijn hobby werd steeds meer mijn dagelijks brood en daarmee groeiden ook mijn eisen. Vijf jaar geleden heb ik mijn eerste IPS-monitor gekocht, de EIZO FlexScan EV2736. Ik ben mij er zeer goed van bewust dat deze reeks modellen voor kantoren werd ontwikkeld, maar ik moest uiteindelijk ergens beginnen. De weergavekwaliteit en vooral het nieuwe beeldschermformaat van 27” maakten een enorm verschil. De ergonomie en de standaard-RGB-gammacorrectie waren indrukwekkend en voldeden volledig aan mijn verwachtingen. Zonder twijfel was er bij de beeldbewerking echter potentieel voor verbetering. Dat begon al bij de backlight. Ik leerde ook de andere reeks professionele EIZO-modellen kennen en wist daarom dat ik vroeg of laat met een uitmuntend product zou werken, zonder deze nadelen.
Vanwege het toenemend aantal tentoonstellingen over heel de wereld en de stijgende vraag naar hoogwaardige foto's kocht ik na korte tijd een tweede monitor: de EIZO ColorEdge CS270-BK. Ik bleef bij de beeldschermgrootte van 27”, voldoende voor mijn 22-megapixels-opnames. Eindelijk kon ik van de homogene backlight (Digital Uniformity Equalizer) profiteren en lokale veranderingen aan foto's foutloos uitvoeren – nog een stap naar meer controle over mijn werk. Er is niets frustrerenders dan om uren-, dagen- of zelfs wekenlang aan foto's te werken om dan te moeten constateren dat de monitor slecht is ingesteld en dat vooral de hoeken en randen niet correct zijn uitgelicht. De fabrieksinstellingen van de monitor zijn al opmerkelijk. Lange bedieningshandleidingen of uitvoerige aanwijzingen over de configuratie zijn overbodig. De standaard gekalibreerde modi waren voor mijn vereisten heel lang voldoende. Tot ik begon om direct met EIZO samen te werken en de kans kreeg om haar modelexemplaar te leren kennen, de ColorEdge CG318-4K-monitor met 31”. Mijn nieuwe 4K-monitor is geen gedwongen product placement, maar het resultaat van mijn jarenlange, persoonlijke ervaring met een merk dat ik vertrouw. Ik was dus enthousiast om deze ongeëvenaarde monitor comfortabel thuis te kunnen gebruiken. Hieronder wil ik de ervaring samenvatten die ik in het afgelopen halve jaar met deze monitor heb opgedaan – niet vanuit het perspectief van een onderhoudstechnicus, maar als fotograaf en gebruiker in de praktijk.

De uitmuntende ergonomie van de CG318-4K
Al bij het uitpakken van de monitor viel mij op hoe groot deze was. Gelukkig had ik ondanks de forse 31”-monitor nog voldoende ruimte op mijn bureau voor mijn CS270 met 27”. De oudere monitor gebruik ik voor de uitbreiding van mijn desktop en voor algemene werkzaamheden en beeldbewerking. Mijn werkruimte ziet eruit als het controlecentrum van de NASA, maar iedereen die al eens met twee monitoren heeft gewerkt, zal bevestigen dat dit veel comfortabeler en efficiënter is. Zoals alle eerdere modellen van EIZO biedt ook de nieuwe monitor een uitstekende ergonomie. Ik ben nogal groot en ben daarom een grote fan van de hoogteverstelling. Alles wat chronische rugpijn helpt te voorkomen, vind ik goed. De ergonomie gaat samen met een industrieel en modern minimalistisch design, met een functioneel beeldscherm. Sommigen mogen het design misschien te sober vinden, maar ik vind het uitstekend. Ik blijf liever uit de buurt van alle designfratsen die een uitwerking op het eindresultaat zou kunnen hebben, bijvoorbeeld storend glanzende en lichte materialen. Ik geef toe dat ik iemand ben die de hele dag achter de computer doorbrengt – dagelijks 12 tot 15 uur. Door de prettige antireflectiecoating blijven vermoeide ogen mij bespaard. Wanneer ik langere tijd op mijn MacBook met een glanzend retinadisplay werk en vervolgens naar de monitor terugkeer, valt het verschil enorm op. Het is een echte verademing. Zo nu en dan speel ik bovendien games en ook daarbij had ik tot dusver geen problemen met de reactietijden, hoewel de monitor voor de professionele film- en fotografieproductie werd ontwikkeld. Het was mij niet duidelijk dat de monitor over een geïntegreerde ventilator voor de koeling van het beeldscherm beschikt. Omdat al mijn apparatuur dicht bij elkaar staat, is een lichte ruis te horen. In de loop der tijd ben ik daar echter aan gewend geraakt en heb ik er totaal geen last meer van. En omdat ik muziek in de studio afspeel, hoor ik sowieso nauwelijks iets anders.
Kleurenbeheer is onmisbaar
Met dit onderwerp heb ik mij vroeger niet zo intensief beziggehouden. Om de kwaliteit van het resultaat te verhogen, kun je er echter niet omheen om hier vroeg of laat over na te denken. Ik ben er dus ook dieper op in gegaan en heb daar geen spijt van. Ik laat mijn foto's bij mijn typograaf in Praag afdrukken. Hij gebruikt het papier Museo® SilverRag™ – een bekroond papier van museumkwaliteit van 100% katoen en met een gewicht van 300 g/m². Voor het afdrukken van duurzame foto's wordt de Epson UltraChrome K3-inkt ingezet. Bovendien maakt mijn typograaf gebruik van monitoren van de CG-reeks van EIZO, met fijn afgestemd kleurenbeheer. Over dit concept had ik echter nooit nagedacht. Tegenwoordig werk ik met de nauwkeurige detailafstemming – vooral dankzij de vereiste kalibratie van mijn CG318-4K-monitor. Enkele afdrukken van mijn foto's worden door internationale galerieën en kunstverzamelaars gekocht. Daarom is een hoge afdrukkwaliteit onontbeerlijk en dat is alleen haalbaar door bijzonder zorgvuldig werken. Ik heb mijn monitor speciaal voor mijn werkomgeving en de betreffende lichtsterktes gekalibreerd. Met de geïntegreerde kalibratiesensor en de automatische kalibratiefunctie wordt het programma telkens op maandag volledig zelfstandig uitgevoerd. Dat noem ik nou comfort en efficiëntie. Aan het begin van iedere week ga ik achter een monitor zitten met nauwkeurige kleurweergave en gelijkmatige helderheid. Afwijkingen zijn niet meer aan de orde. Er zijn weliswaar nog fijne nuances, maar het gevoel dat je echt op je ogen kunt vertrouwen, is onbetaalbaar. Niets is erger dan om te merken dat je een verkeerde instelling gebruikt en dat al het werk voor niets was.

De voor- en nadelen van 4K-resolutie
De trend in monitoren met een hogere resolutie en grotere beeldschermen is tegenwoordig voor niemand meer een verrassing. Deze ontwikkeling vergemakkelijkt het werk voor ons als creatieven. Onlangs ben ik overgestapt naar een camera met 50+ megapixels – nog een andere reden waarom ik de hoge, maar fijne resolutie verwelkom. Ik dacht dat 2K meer dan genoeg was, maar toen ik 4K probeerde, ben ik van mening veranderd. De resolutie is adembenemend. En geloof mij maar: er is geen weg terug. Er zijn natuurlijk ook nadelen. Sommige software is voor een hoge 4K-resolutie niet nauwkeurig genoeg afgestemd. In Photoshop CS6, de versie die ik gebruik, zijn de werkbalken en de andere hulpmiddelen kleiner, wat het gebruik bemoeilijkt. De actuele versie (CC) van Adobe biedt een betere leesbaarheid van de tekst. Helaas kon ik deze nog niet zelf uitproberen. Het eigenlijke probleem zit in de oudere versies van Adobe. Gelukkig biedt Windows opties voor de vergroting van tekst en vensters om de gebruikersvriendelijkheid te verbeteren. Een hoge resolutie van 4096 × 2160 vraagt meer van de computerhardware. Kortom: mijn computer krijgt het er soms warm van, vanwege de grotere hoeveelheid weergegeven gegevens. Ik werk er echter ook al vijf jaar mee (i7-4770K, 32 GB RAM), dus ik kijk inmiddels uit naar een upgrade met meer rekenkracht. Desondanks kan ik over de monitoren en het werk ermee niet klagen. Ik hecht gewoon waarde aan korte reactietijden, zodat ik sneller kan werken. De bewerking van PSB-bestanden (PSD-bestanden ondersteunen hoogstens 2 GB) met meerdere Gigabyte en ontelbare lagen is tijdrovend en arbeidsintensief. Daarom is een krachtig werkstation als aanvulling op de monitor een voordeel. Dat moet je niet vergeten. Professionals die met vergelijkbare 4K-monitoren werken, gebruiken doorgaans PC's voor meer rekenkracht en snellere gegevensverwerking.
Conclusie
Er komen vaak klanten in mijn studio om mijn foto's te kopen. Ze gaan naast mij zitten en ik laat ze mijn werk op de PC zien. Het comfort dat ik ze bied en de begeleidende WAUW-reactie zijn vaak doorslaggevend om zaken te doen. Dat weet ik, omdat de foto's die ze op de monitor in de studio zien, precies overeenkomen met de afdrukken die ze kopen. Dat kon ik zelf zien bij een tentoonstelling in december in Miami. Op de SCOPE hebben wij verschillende afdrukken met een beperkte oplage tentoongesteld. Kort voor het afdrukken heb ik de fijnafstemming uitgevoerd en deze vervolgens naar Florida gestuurd. Het waren foto's van groot formaat – met een lengte van meer dan 150 cm. Een afdruk die met de hoogste kwaliteit van internationale kunstwerken in galerieën wereldwijd vergelijkbaar is en het gevoel dat ieder detail klopt – onbetaalbaar. Eerlijk gezegd: de weg naar dit internationale succes is lang en bepaald niet eenvoudig. Het zijn dagen, weken en maanden van hard werken. Gelukkig zijn er producten die het werk weliswaar niet uit handen nemen, maar dit wel aanzienlijk vergemakkelijken. Het klinkt waarschijnlijk als een cliché, maar werken met de CG318-4K-monitor is simpelweg een genot.