Wonderbaarlijke wezens onder het zeeoppervlak

Vertel ons eens wat meer over onderwaterfotografie – hoe is die passie ontstaan?

Al meer dan tien jaar geleden nam ik deel aan mijn eerste duikcursus om mijn vader te begeleiden, die zijn duikbrevet wilde halen. Dat heeft mijn leven volledig veranderd. Nadat ik met het water en het duiken vertrouwd was geraakt, ben ik binnen een jaar begonnen met het maken van foto's en daar kon ik geen genoeg van krijgen. Vervolgens ben ik meerdere keren op reis gegaan om ook in de Rode Zee en in Zuidoost-Azië te duiken. Zo groeide mijn passie langzaam uit tot een beroep.

Tegenwoordig organiseer ik workshops op de plekken die ik heb leren kennen toen ik begon met duiken. Ik duik het hele jaar door in de Middellandse Zee, vooral in Ligurië, wat voor mij als een tweede thuis voelt.

Maak je alleen foto's onder water?

Nee, niet alleen maar. Ik ben dol op de natuur en maak ook graag foto's van het leven op het land. Maar mijn grootste passie is en blijft de onderwaterwereld.

Komen deze diepzeewonderen die je ons laat zien, alleen voor in tropische paradijzen of heeft ook de Middellandse Zee nog steeds verrassingen in petto?

De Middellandse Zee doet echt niet onder voor de tropische zeeën en verbergt tal van prachtige verrassingen. Het gematigde klimaat en de verschillende seizoenen maken het hele jaar door ongelooflijk diverse ontmoetingen mogelijk. In de koude maanden, wanneer de zee onrustig is, tref je bijvoorbeeld zeeduivels, zonnevissen en naaktslakken aan in de meest ongelooflijke kleuren. In de zomer, wanneer het water helderder is, kun je dwars door de zwermen makrelen, barracuda's en brasems duiken en de levendige kleurenpracht op de zeebodem bekijken, die vol warme tinten is en een heel mooi contrast biedt met het blauw van de zee.

Als je foto's wilt maken in de Middellandse Zee, moet je geduldig zijn, want je moet op zoek gaan naar motieven. Dat geldt met name buiten de beschermde gebieden, waar de flora en fauna minder talrijk zijn. 

Als onderwaterfotograaf duik je vaak op dezelfde plek en moet je ook een soort beschermer willen worden van het welzijn in zijn stukje zee dat je bewaakt. Veel mensen buiten de beschermde gebieden tonen jammer genoeg weinig respect en gooien hun afval en puin gewoon in het water of ze laten hun visnetten en vislijnen achter. De beschermde zeegebieden zijn buitengewoon belangrijk en kunnen ervoor zorgen dat het unieke karakter van de Middellandse Zee niet voor altijd verloren gaat. Ik hoop dat er in de toekomst meer beschermde gebieden komen en dat ze beter zullen worden beheerd en efficiënter worden.

Hoe komt iemand ertoe voor onderwaterfotografie te kiezen?

Het duiken is bijna altijd het uitgangspunt. Meestal gaat het om duikliefhebbers die een nieuwe manier van fotograferen willen uitproberen. Ze willen foto's van hun reizen en duikervaringen mee naar huis nemen die de schoonheid van de ontdekte zeediepten laten zien. De eerste ontmoeting kan ook tot stand komen via snorkelen – je hoeft immers niet altijd met gasflessen te duiken om onderwaterfoto's te maken. 

Waarom is dit type fotografie belangrijk?

Als dit je pakt, krijg je via de fotografie meer gevoel voor de organismen die je fotografeert en een groter respect voor het maritieme milieu. Je wordt je bewuster van de diversiteit en je wilt dat al dit mooie en ongerepte behouden blijft. Het wordt steeds moeilijker om de wonderen van onze oceanen vast te leggen en je moet je er echt voor inzetten.

Dat is ook de reden waarom ik heb besloten om ook te laten zien wat er niet zou mogen zijn, zoals de foto van een plastic zak die eruit ziet als een kwal. We moeten ons beter bewust worden van de gevolgen van ons alledaagse gedrag.

Welke typische fouten maken minder ervaren fotografen?

De eerste fout is meestal dat men niet dicht genoeg bij het motief komt. Een tweede probleem is het van boven naar beneden fotograferen, waarbij het motief eigenlijk tegen een achtergrond van rotsen of koralen moet worden gedrukt, maar nauwelijks nog zichtbaar is. Het is erg belangrijk om aandacht te schenken aan de achtergrond en te proberen het motief naar voren te halen en goed uit te laten komen, zodat de blik en aandacht niet van het motief worden afgeleid. Daarnaast speelt concentratie een grote rol: vooral de eerste keren kun je snel de basisregels uit het oog verliezen, omdat je te veel bezig bent met het duiken zelf.

Ben je begonnen met eenvoudige apparatuur of is vanaf het begin professionele technologie vereist?

Dat is een geleidelijke ontwikkeling. Mijn eerste camera was een conventionele compactcamera van een paar honderd euro met een beschermende behuizing van polycarbonaat. Daarna kocht ik een onderwaterflitser, was een must was. Toen de tijd rijp was voor een echte kwaliteitsverbetering, ben ik overgestapt op meer geavanceerde systemen en heb ik een passende uitrusting gekocht: een goede spiegelreflexcamera, een fisheye-lens en een paar prima flitsers. Een complete professionele uitrusting kan zo maar tienduizenden euro's kosten.

Welke apparatuur gebruik je momenteel?

Ik heb een Canon 5D Mark III met aluminium behuizing van Nauticam. Voor onderwaterfotografie gebruik ik een Sigma 15-mm fisheye-lens, een Tokina 10-17 fisheye met 1,4-voudige brandpuntverlenging, een 100-mm L-Macro van Canon, extra onderwaterlenzen met dioptrie en een Canon 17-40. Bovendien heb ik een Canon 5D Mark III met een aluminium behuizing van Nauticam. Voor onderwaterfotografie gebruik ik een Sigma 15-mm fisheye-lens, een Tokina 10-17 fisheye met 1,4-voudige brandpuntverlenging, een 100-mm L-Macro van Canon, extra onderwaterlenzen met dioptrie en een Canon 17-40. Bovendien werk ik met grafische monitoren van EIZO, wat voor mij een belangrijke partner is als het gaat om digitale beelden.

Hoe ben je bekend geraakt met EIZO?

Een deelnemer uit een van mijn cursussen heeft me in verbinding gebracht met Roberta Scalisi, Product & Marketing Manager van EIZO Italië. Ik ken dit bedrijf van oudsher, omdat het synoniem is met de hoogste kwaliteit op het gebied van monitoren voor het bewerken van foto's.

Dat resulteerde in een samenwerkingsverband waarin ik workshops voor onderwaterfotografie aanbied en tegelijkertijd kan profiteren van de uitstekende kwaliteit van de monitoren van EIZO. In de volgende workshop gaat het over het nabewerken van onderwaterfoto's. Het doel daarvan is om de deelnemers informatie te bieden die zowel voor beginnende als gevorderde gebruikers van pas komt.

Bewerk je je foto's?

Ja natuurlijk, maar ik wil het niet overdrijven. Mijn doel is altijd om de natuur in haar ware gedaante te tonen. Bij dit type fotografie zijn er geen foutjes of onvolkomenheden die je moet verbeteren, zoals bijvoorbeeld de dominante blauwtinten als gevolg van de kwaliteit van het water of kleurafwijkingen. 

Bij het bewerken gaat het om het aanpassen van de belichting en het contrast, het verwijderen van lelijke troebele deeltjes – ook als dat soms niet echt hoeft – en het zo scherp mogelijk weergeven van details.

Even een wat meer technische vraag: wat zijn de stappen bij het nabewerken?

Voor het verwerken van mijn onderwaterfoto's gebruik ik een inmiddels beproefde methode. De eerste stap is het ontwikkelen van het RAW-bestand in Lightroom: bijsnijden, algemene belichtingsinstelling, kleuraanpassing, afzwakken van dominante elementen, contrastinstelling van licht en schaduw, wit- en zwarttonen, correctie van kleurafwijkingen en toepassen van lenscorrecties. Als je wilt, kun je op dat moment ook kleine, specifieke correcties van de instellingen aanbrengen.

In de tweede stap volgt het bewerken in Photoshop, waarbij je eventuele krassen of vlekken op de lens en troebele deeltjes kunt verwijderen. Bovendien kun je je op details concentreren en nog verschillende laatste aanpassingen aanbrengen. Vervolgens wordt het bestand geëxporteerd via Lightroom.

Wat zijn je plannen voor de toekomst?

Dit jaar zal mijn eerste fotoboek worden gepubliceerd. Natuurlijk is dat volledig gewijd aan de zee.