Vertel ons alstublieft uw verhaal. Hoe bent u aanbeland bij fotografie?
Ik ben gefascineerd door schilderen en dat werkt sterk door in de manier waarop ik de wereld zie en vervolgens ook fotografeer. Ik heb altijd graag getekend en geschilderd, maar ik wist dat ik niet goed genoeg was voor een universitaire kunststudie. Ik heb mijn carrière als schilderes weliswaar niet doorgezet, maar ik voelde wel de drang om mijn passie voor kunst op de een of andere manier tot uiting te brengen.
Je zou kunnen zeggen dat ik een kind ben van de digitale fotografie. Ik heb altijd graag foto's gemaakt, maar ik heb pas 12 jaar geleden geleerd om mijn opnames bewust te maken. In het begin was fotografie voor mij een middel om uit de realiteit te vluchten en mijn energie weer terug te krijgen. Stukje bij beetje heb ik er dan mijn beroep van gemaakt.
U bent vrouw, kunstenares, moeder en echtgenote. Hoe kunt u deze rollen met elkaar verenigen? We weten allemaal dat vrouwen tegenwoordig veelzijdig moeten zijn en verschillende ballen tegelijk in de lucht moeten kunnen houden. Maar een kantoorbaan is iets heel anders dan werk als kunstenaar, waarbij emoties bepalender zijn. Heeft u een vaste werkroutine?
Routine als kunstenares? Dat kan ik me helemaal niet voorstellen! Nee, serieus, ik denk dat ik geluk heb gehad. Mijn man heeft me altijd ondersteund en nooit een punt gemaakt van de onhandige kanten – die horen er nu eenmaal bij, wanneer je getrouwd bent met een kunstenares. Mijn dochter wordt langzaam een sterke, onafhankelijke vrouw. En ik denk ook dat dat komt omdat ik haar heb laten zien, hoe je je familieleven en je eigen passie harmonieus kan combineren. En voor mijn twee zonen is het alleen maar goed dat ze in het huishouden helpen als ik op pad of aan het werk ben. Ik weet zeker dat hun toekomstige partners daar blij mee zullen zijn!
Mijn familie weet dat ik voor mijn werk afhankelijk ben van de jaargetijden en de weersomstandigheden. Als ik een bepaalde plant precies dan wil fotograferen wanneer hij in bloei staat, of als ik een bepaalde gebeurtenis in het seizoen vast wil leggen, zoals de eerste vorst, dan moet ik op het juiste moment op de juiste plaats zijn. Planten en insecten wachten niet op mij. En die eerste vorst smelt ook weer met de eerste zonnestralen. Als ik één dag te laat ben, kunnen die veelkleurige bloesemblaadjes alweer bruin en lelijk zijn. Als ik niet snel genoeg ben, moet ik een heel jaar wachten op mijn volgende kans.
En die emoties die ik noemde, ja, die zijn er. Dit werk is een emotionele achtbaan. We zijn als kunstenaars vaak overgevoelig, maar dat geeft tegelijkertijd ook juist die drive.
Wat was uw motivatie om voor natuurfotografie te kiezen?
Eigenlijk probeer ik om hokjes als “natuurfotografie” of “macrofotografie” te vermijden. Afgezien van mijn vroegste werk zijn mijn foto's niet in één definitie te vangen. Ik kon heel lang niet goed beschrijven wat ik doe. Totdat ik een stuk tegenkwam van een interview met Wojciech Weiss uit 1934. Hij was een schilder en maakte onderdeel uit van de stroming “Jong Polen”. Hij heeft mijn gevoelens uitgedrukt in woorden:
“Ik ben geen naturalist die een kroniek opstelt van het leven; ik ben geen realist die de natuur exact beschrijft. Bij het schilderen gaat het voor mij om mijn eigen visuele ervaring en om mijn gevoel voor kleur. Ik wil dat mijn schilderijen de emoties uitdrukken die ik voelde, toen ik contact had met de natuur en haar meest ongelooflijke fenomenen. Het gaat mij erom een harmonie te creëren van kleuren, een symfonie van kleurschakeringen, met het recht om er puur op zichzelf en voor zichzelf te zijn.”
Met drie kinderen moest ik een paar jaar meer thuis zijn. Langer reizen voor buitenopnamen in verre landen zat er niet in. Maar ik had mijn eigen tuin met een hek eromheen en erachter een weide. Perfect om daar met mijn camera naar toe te gaan de flora en fauna in.
Wat ik vooral geweldig vind is dat planten en tuinen een oneindige inspiratiebron vormen. Dat is heel belangrijk voor mij, want ik werk graag met nieuwe gereedschappen, ideeën en ongewone opnames. Ik denk steeds na over nieuwe projecten om bloemen en insecten te fotograferen. Ik wil vraagtekens stellen bij het stereotype van bloemenfotografie als “iets wat je ontgroeit”.
Wat maakt uw opnames zo bijzonder?
In het begin was ik heel enthousiast over extreme vergroting, detailweergave en scherpte. Daarna nam ik dingen anders waar en maakte ik ook andere opnames. In plaats van traditionele macro-opnames ontstonden er steeds meer schilderachtige, impressionistische foto's, waarin het spel van kleur en licht een grotere rol speelt dan de precieze weergave van de wereld om me heen.
Toen ik lenzen ontdekte met een M42-aansluiting, wist ik dat ik op de juiste weg was. De eerste feedback op de schilderachtige kwaliteit van mijn foto's versterkte dat gevoel van zekerheid. Oude lenzen hebben een plasticiteit waar je bij een modern objectief alleen maar van kan dromen. De optica is misschien niet perfect en er zijn andere zwakheden, maar juist dat maakt ze uniek. En dat unieke karakter is voor mij extreem belangrijk.
Het is tegenwoordig niet meer zo moeilijk om opnames te maken die technisch gezien helemaal perfect zijn. De uitdaging is om foto's te maken die anders zijn dan alle andere. Als je het goed doet, dan levert de bokeh, die onscherpte van oude, handmatige objectieven, een structuur op die lijkt op de penseelstreken op het doek van een schilder. Ik ben verliefd geworden op de “kreukelige” achtergrond, op het gebrek aan digitale zuiverheid en perfecte scherpte die je bij moderne objectieven krijgt. En inmiddels is dat een integraal onderdeel van mijn stijl.
Uw werk is vol levendige kleuren en u gebruikt vaak schildersgereedschap. Investeert u veel tijd in de nabewerking?
Kleur is extreem belangrijk in mijn werk. Daarmee onderscheid ik me van anderen. Ik vind het mooi als een foto bont is, alleen de intensiteit van de kleurtinten verandert. Bij mijn eerste foto-avonturen gebruikte ik sterk verzadigde kleuren. Daarna kwamen meer pastelkleuren; mijn foto's uit die tijd waren heel licht en hadden een witte of bleke achtergrond. Later ben ik weer teruggekomen bij de kleuren, maar dan donkerder, zwaarder. Dat weerspiegelt ook mijn gevoelens en mijn vrouwelijke natuur.
Ik heb de wereld nooit precies zo willen tonen zoals hij is. Er zijn zoveel fotografen die dat beter kunnen dan ik. Voor mij gaat het erom, dat ik mijn visie van de wereld laat zien: een sprookjesachtig paradijs. Het is voor mij een wens dat mijn opnames mensen in contact brengen met hun innerlijk kind – al is het maar voor een moment. Als je de wereld bekijkt door de ogen van een kind, is die altijd spannender, bonter en vol verrassingen.
Ik probeer dat effect zoveel mogelijk al tijdens het maken van de opname te produceren, dus er zit minder nabewerking in dat u misschien denkt. In principe verander ik alleen nog de kleuren en speel ik een beetje met de schuifknoppen.
U werkt inmiddels al een tijdje met een monitor van EIZO. Heeft dat een uitwerking gehad op uw werkwijze?
Zoals ik al zei: kleur is voor mij extreem belangrijk. Ik moet er dus voor de volle 100% op kunnen vertrouwen dat mijn monitor alle kleuren precies zo weergeeft als ze zijn.
Het is interessant: de eerste monitor die ik ooit gebruikte voor mijn werk, was ook een EIZO, een FlexScan S1931 van 19 inch. Dat was een kantoormonitor, zonder functies als kalibratie. Daar had ik toen sowieso nog geen idee van. De FlexScan S1931 had een dusdanig goede kleurweergave dat ik direct wist welk merk ik wilde, toen ik later een echte, hoogwaardige, grafische monitor kocht. Ik bleef trouw aan EIZO en ik werd zeker niet teleurgesteld.
